By Payam Akhavanand Ramin Jahanbegloo

It cannot be denied that hatred and violence are fundamental characteristics of political power in contemporary Iran. The highest per-capita rate of executions in the world, public hangings, systematic torture and rape in prisons, brutal repression of peaceful protests in the streets, show trials and hate propaganda, criminalization of political and religious dissent, the smearing of all opposition as a “foreign conspiracy,” these notorious human rights abuses are all too familiar.

A central challenge in the Iranian people’s historical struggle to achieve freedom and build a better future is how to reconcile with past violence in order to achieve a non-violent democratic transformation and avoid the horrors that we witness daily in places such as Syria. On the one hand, those that have suffered death and injury of family members and others seeking justice cannot be asked to simply forget the past and leave these crimes without an answer. On the other hand, vengeance will result in further injustice and discourage peaceful change because those in power will fear that they themselves will be exposed to violence. Thus, beyond either forgetfulness or vengeance, the Iranian people must build a vision of truth and justice that will break the silence, recognize and account for past crimes — not to provoke another cycle of violence, but to help the process of national healing and creating the context for building a non-violent and humane future. The testimony of victims at the Iran People’s Tribunal held in London in June of this year provided a glimpse of the terrible damage that more than three decades of violence has inflicted on the collective psyche of Iranians. A former political prisoner described how she was savagely beaten while six-months pregnant, while another described a mother being tortured in front of her one-year-old infant. Yet another spoke about a 14-year-old boy crying for his mother as the noose was put around his neck, and another explained how she was forced to pay for the bullets used to execute her 15-year-old in order to retrieve his body. Others testified that a boy was brutally gang-raped for days until he hanged himself in his prison cell. It is estimated that in the first decade of the revolution between 1979 and 1989,at least 15,000-20,000 people were executed and countless more subject to other forms of abuse in Iran’s torture chambers. In the summer of 1987 alone, up to 4,000-5,000 political prisoners were executed within a few days based on Khomeini’s fatwa to punish political prisoners with “revolutionary rage and rancour”. Beyond doubt, this is the bloodiest period in Iran’s contemporary history, and the consequences of this far-reaching political violence still characterize the nature of power in the Islamic Republic today. In this regard, there is a direct connection between impunity for past crimes and the 2009 post-election atrocities in Kahrizak and other places. In speaking of tens of thousands of victims, we must consider that behind each person there is a name, a family, a universe of human relations and emotions. For every person that was hanged or tortured or raped or unjustly imprisoned, there is a mother and father, a brother or sister, a husband or wife, a son or daughter, a school-friend or childhood playmate, a colleague from work, and so on. For each victim, there is an irredeemable loss, an unbearable anguish, a life-long trauma, affecting wider and wider circles of Iranian society. This unremedied violence continues to have a profound effect on our self-definition as a nation, on how we conceive citizenship and belonging, and the future that we are capable of imagining and building. The lesson of history is that those who forget the past are bound to repeat the same mistakes again. The change that we need in Iran is not a narrow “regime change” which all too often substitutes one set of tyrants with another set of tyrants. The most profound revolution is that which comes from below, that which transforms the hearts and minds of people. Even if the struggle for freedom and justice eventually pours out into the streets, even if it should result in free and fair elections and respect for human rights and the rule of law, it begins in the conversations around dinner tables, and university campuses, and mosques, and volunteer organizations, and women’s and student’s groups, and labour unions, and all the other elements that bond people in their everyday lives. A lasting change that humanizes society and creates national solidarity must be broader than an exclusive focus on power relations. If we cannot reckon with the past, if we cannot substitute justice for vengeance, if we cannot speak truth to power, if we cannot transform the fundamental values that motivate our conduct, the future that we build will be limited and precarious. To move from violence to non-violence, from inhumanity to humanity, we must re-define the basic social relations that are ultimately reflected in the political sphere. Our historical transformation as a great civilization and nation begins in the everyday byways of family, work and social life. Violence is often mistaken as a sign of strength. The exact contrary is true: Violence is the ultimate sign of weakness. The man who tortures a pregnant woman or ties the noose around the neck of a 14-year-old boy or who rapes in prison, and the regime that supports such a system of wickedness and terror, is not only morally depraved, it is also profoundly weak. It is no different than the man who beats his wife and children; he is no man at all; he is a coward who cannot accept his own cowardice, and thus preys on those weaker than him. The reason why authoritarian regimes, from Argentina’s repression of leftists under the military junta, to South Africa’s dehumanization of black Africans under apartheid, to Milosevic’s ethnic cleansing of Muslims in former Yugoslavia, to the Islamic Republic of Iran’s pseudo-religious repression of its citizens today, the reason why such regimes murder and torture and imprison and silence dissent and control free speech, is because they lack legitimacy, because they are afraid of their own people, because they consider power not as a responsibility that makes them answerable to the nation, but as a license for abuse and corruption. Why else, for example, would the regime be so afraid of the truth, that 25 years after the 1987 mass-executions that it still denies, it would use a bulldozer to remove the evidence of victims’ skeletons from Khavaran? How ironic that the seemingly powerful are afraid of even the earthly remains of their victims. The power of truth and justice is far greater than the power of deceit and violence, and history demonstrates that time and again, a people united in their belief in justice and freedom will ultimately prevail. It must be remembered that justice is not vengeance; it restores the humanity of both the victim and the perpetrator, for to be violent and cruel is a denial of the humanity of both actors. A future Iran must make those in power answerable for their crimes in order to avoid future abuses. There must be a Truth and Reconciliation Commission as in South Africa, because otherwise the unanswered grievances will explode into vengeance and violence. There must be trials of at least some of those most responsible, as in the prosecution of Milosevic and others for the mass-executions of Muslims in Srebrenica. Ideally, such trials should be before the independent and impartial courts of a future democratic Iran and not the International Criminal Court at The Hague, so we can claim ownership over our own past and build our capacity for justice. Beyond that, a future democratically elected president, perhaps a woman and former political prisoner and torture victim (like President Dilma Russeff of Brazil, who suffered under the military regime in the 1980s before assuming the highest office in her country), perhaps such a future Head of State will apologize to the Iranian people for the crimes of the past and usher in an era of reconciliation. Perhaps she will go to Khavaran and lay flowers on the graves of the nameless victims and help the nation heal. Perhaps she will finally shut Evin prison and make it into a museum like Auschwitz in Poland or Tuol Sleng in Cambodia where the Khmer Rouge tortured thousands. The way in which we reckon with past violence will determine what kind of future we build for our long-suffering nation. The process of healing and national reconciliation begins with exposing the historical truth about past injustices as the basis for a dialogue among all Iranians as to what it means to be a citizen of this great nation; what it means to be a human being worthy of respect and dignity. Only then will Iran rise to the glory and greatness that it rightfully deserves as a leader among nations. So long as we inflict mass-violence against our own citizens, so long as we allow political ideologies and beliefs to justify violations of human rights, we can never claim our place in history. Justice embraces both victims and perpetrators: those of us fighting for a better tomorrow must look beyond vengeance and blind rage to aliberating righteousness that will invite even the Basiji forces that beat our brothers and sisters to the table of contrition and brotherhood so that their humanity too can be restored. Ramin Jahanbegloo is a prominent Iranian philosopher, former political prisoner and professor of political science at the University of Toronto. Payam Akhavan is a former UN prosecutor, founder of the Iran Human Rights Documentation Centre, and professor of international law at McGill University.

روبه‌روشدن با گذشته برای ساختن آینده‌ بهتر ایران

English version of the article can be found here on the Huffington Post.

*رامین جهانبگلو پژوهشگر و مدرس فلسفه در دانشگاه تورنتو و پیام اخوان مدرس حقوق در دانشگاه مک گیل مونترال و موسس مرکز اسناد حقوق بشر ایران است

نمی‌توان انکار کرد که تنفر و خشونت، ویژگی‌های اصلی قدرت سیاسی در ایران معاصر هستند. بالاترین سرانه نرخ اعدام در چهان، به دار آیختن در ملاء عمومی، شکنجه نظامند و تجاوز در زندان، سرکوب وحشیانه اعتراضات مسالمت‌آمیز در خیابان‌ها، محاکمات نمایشی و تبلیغ تنفر، مجرم‌شناختن مخالفان سیاسی و مذهبی، اتهام‌زنی به همه اپوزیسیون به‌عنوان «توطئه بیگانه»، همه این بدرفتاری‌های انگشت‌نمای حقوق بشری، برای ما خیلی آشنا هستند

چالش اصلی در مبارزه تاریخی مردم ایران برای کسب آزادی و ساختن آینده‌ای بهتر در گرو این نکته است که چگونه با گذشته روبرو شوند تا به دگرگونی دموکراتیک و غیرخشونت‌آمیز برسند و از وحشت آنچه امروزه در کشوری مثل سوریه شاهد هستیم، دوری جویند

از سویی، افرادی که اعضای خانواده‌شان را از دست داده‌اند و صدمه دیده‌اند و کسانی که به دنبال اجرای عدالت هستند، به راحتی نمی‌توان از آنها خواست که گذشته را فراموش کنند و از این جنایت‌ها، بدون پاسخ در گذرند

از سویی دیگر، انتقام‌کشی به بی‌عدالتی بیشتر منتج خواهد شد و تغییرات مسالمت‌آمیز را ضعیف می‌کند زیرا قدرتمداران می‌ترسند که خود در معرض خشونت قرار گیرند

بنابراین، مردم ایران، ورای فراموش‌کردن یا انتقام‌کشی، باید جلوه‌ای از حقیقت و عدالت بسازند که سکوت را خواهد شکست، جنایات گذشته را شناسایی کند و به حساب آورد، نه اینکه موجب دور دیگری از خشونت شود بلکه به روند التیام‌بخشی و شکل دادنِ بستری برای ساختن آینده‌ای انسانی و به دور از خشونت یاری رساند

شهادت قربانیان در دادگاه مردمی مردم ایران که طی ماه ژوئن سال جاری در لندن برگزار شد، نگاه گذرایی بود بر آسیب وحشتناکی که بیش از سه دهه خشونت بر روان جمعی ایرانیان وارد شده است

یک زندانی سیاسی سابق تعریف کرد که چگونه وقتی شش ماهه حامله بود وحشیانه مورد ضرب و شتم قرار گرفت، یا مورد دیگری گفت که در برابر دیدگان کودک یکساله‌اش شکنجه شده است. یکی دیگر از پسری چهارده ساله گفت که در حالی مادرش را صدا می‌زد که طناب دار دور گردنش آویخته شده بود

فردی توضیح داد که برای اینکه جسد فرزند پانزده ساله‌اش را بگیرد، مجبور شد پول فشنگ‌ها را بپردازد. برخی شهادت دادند که پسری به طور دسته جمعی مورد تجاوز قرار گرفت تا اینکه خودش را در سلولش حلقه آویز کرد

تخمین زده می‌شود که در دهه اول انقلاب بین سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸، دست کم ۲۰۰۰۰-۱۵۰۰۰ نفر اعدام شدند و بیشمار به شکل‌های دیگر در شکنجه‌گاه‌ها مورد بدرفتاری قرار گرفتند. تنها در تابستان ۱۳۶۷ ، ۵۰۰۰-۴۰۰۰ زندانی سیاسی با فتوای خمینی که زندانیان سیاسی با «خشم و کینه انقلابی» باید مجازات شوند، طی چند روز اعدام شدند

بدون شک، این خونین‌ترین دوره در تاریخ ایران معاصر است و نتایج این خشونت بی‌حدو مرز سیاسی هنوز مشخصه قدرت در جمهوری اسلامی است. در این مورد، رابطه مستقیمی بین بخشودگی جنایت‌های گذشته و قساوت در کهریزک و جاهای دیگر بعد از انتخابات ۱۳۸۸ وجود دارد

ما ضمن صحبت از ده‌ها هزار قربانی، باید در نظر داشته باشیم که در پس هر فردی، نامی هست، خانواده‌ای، جهانی از روابط و احساسات انسانی. هر شخصی که اعدام شد، یا شکنجه و تجاوز شد یا ناعادلانه حبس کشید، مادر و پدری، برادر یا خواهری، همسری، فرزندی، دوست مدرسه‌ای یا دوست دوره کودکی و همکاری دارد.

هر قربانی، ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر، اندوهی گرانسنگ، ترومایی همیشگی است که سطوح بسیار وسیعی از جامعه ایران را تحت الشعاع خود قرار داده است. این خشونت جبران‌ناپذیر همچنان تاثیر عمیقی بر تعریف ما از خود به‌عنوان یک ملت و بر چگونگی دریافت ما از شهروندبودن و احساس تعلق دارد و بر آینده‌ای که قادریم تصور کنیم و بسازیم.

طبق درس تاریخ آنان که گذشته را به دست فراموشی می‌سپارند، همان اشتباهات را دوباره تکرار می‌کنند. تغییراتی که ما در ایران نیاز داریم، «تغییر رژیمی» نیست که در اغلب موارد جایگزینی مجموعه‌ای خودکامگی‌ها به جای مجموعه‌ای دیگر از خودکامگی‌ها باشد.

عمیق‌ترین انقلاب آن انقلابی است که از لایه‌های زیرین بر‌آید، آن انقلابی که قلب‌ها و اذهان مردم را دگرگون سازد. حتی اگر مبارزه برای آزادی و عدالت بالاخره به خیابان‌ها می‌رسد، حتی اگر به انتخابات آزاد و عادلانه و احترام به حقوق بشر و حکومت قانون منجر شود، از گفت‌و‌گو دور میز شام، فضای دانشگاه‌ها، مساجد و سازمان‌های داوطلب و گروه‌های زنان و دانش‌آموزان، اتحادیه‌های کارگری و همه عناصری که مردم را در زندگی روزمره‌شان بهم پیوند می‌دهد، آغاز می‌شود.

تغییر نهایی که جامعه را انسانی می‌سازد و همبستگی ملی را شکل می‌دهد، باید وسیع‌تر از تمرکز انحصاری بر روابط قدرت باشد. اگر نتوانیم با گذشته روبرو شویم، اگر نتوانیم عدالت را جای انتقام بنشانیم، اگر نتوانیم حقیقت را مقابل قدرت بگذاریم، اگر نتوانیم ارزش‌های بنیادین را تغییر دهیم که برانگیزاننده رفتارهای ما هستند، آینده‌ای که می‌سازیم محدود و پرمخاطره خواهد بود.

ما برای حرکت از خشونت به خشونت‌پرهیزی، از رفتارهای غیرانسانی به انسانیت، باید روابط اجتماعی بنیادین را دوباره تعریف کنیم که نهایتا در سپهر سیاسی منعکس ‌شوند. دگرگونی تاریخی ما به‌عنوان یک تمدن و ملت بزرگ از راه‌های جانبی روزمره خانواده، کار و زندگی اجتماعی می‌آغازد.

خشونت اغلب به‌عنوان نشانه قدرت به اشتباه گرفته می‌شود. در حالیکه دقیقا برعکس این است: خشونت، نشانه غایی ضعف است. مردی که زنی حامله را شکنجه می‌کند یا طناب دار به گردن پسری چهارده ساله می‌اندازد یا در زندان به زندانی تجاوز می‌کند، و رژیمی که از این سیستم زبونی و وحشت حمایت می‌کند، نه تنها فاسدالاخلاق است بلکه عمیقا ضعیف و جبون است. فرقی با مردی که زن و بچه‌اش را می‌زند، ندارد؛ اصلا انسان نیست؛ بزدلی است که نمی‌تواند بزدلی خودش را بپذیرد و بنابراین ضعیف‌تر از خودش را به دام می‌اندازد.

دلیل اینکه رژیم‌های تمامت‌خواه، از سرکوب چپ‌ها توسط حکومت نظامی آرژانتین گرفته تا تحقیر آفریقایی‌ها توسط آپارتاید آفریقای جنوبی، قوم‌کشی مسلمانان توسط میلوسویچ در یوگسلاوی سابق، سرکوب شبه دینیِ شهروندان توسط جمهوری اسلامی، دلیل اینکه این نوع رژیم‌ها، مخالفان خود را می‌کشند، شکنجه می‌کنند، زندان می‌کنند، صدای آنها را به هر نحوی خفه می‌کنند و آزادی بیان را کنترل می‌کنند، این است که آنها فاقد مشروعیت هستند، زیرا آنها از مردم خودشان می‌هراسند، آنها قدرت را نه به عنوان مسئولیت‌پذیری تصور می‌کنند که آنها را در برابر ملت پاسخگو می‌کند بلکه قدرت را مجوزی می‌دانند برای سوء‌استفاده و فساد.

به عنوان مثال چرا رژیم این همه از حقیقت می‌هراسد که بیست و پنج سال بعد از اعدام جمعی ۱۳۶۷ که هنوز انکار می‌شود، برای پاک کردن گواه، اسکلت‌های قربانیان، از خاوران از بلدوزر استفاده می‌کند؟ چقدر طعنه‌آمیز است که این رژیم‌های به‌ظاهر قدرتمند، حتی از بقایای خاکی قربانیانش می‌ترسند. قدرتِ حقیقت و عدالت از قدرت فریب و خشونت بسی بیشتر است و تاریخ نشان می‌دهد که یکبار دیگر مردم حول باور خود و عدالت متحد می‌شوند و نهایتا آزادی غالب می‌شود.

نباید فراموش کرد که عدالت، انتقام نیست؛ عدالت، احیاگر هم انسانیتِ قربانی و هم انسانسیت مقصر است زیرا بی‌رحم بودن و خشن بودن، انکار انسانیت هر دو عامل است.

ایران آینده باید به کسانی قدرت بخشد که پاسخگوی جنایات باشند تا از سوء‌استفاده‌های آتی پیشگیری کنند. باید کمیته حقیقت و آشتی مانند آفریقای جنوبی دایر شود، زیرا در غیر این صورت، نارضایتی‌های معطل به صورت انتقام و خشونت سر برمی‌آورند.

دست کم باید محاکماتی برای آنهایی که بیشترین مسئولیت را داشتند، مانند تعقیب قضایی میلوسویچ و کسانی که مسئول کشتار دست جمعی مسلمان در صربستان بودند، برگزار شوند.

ایده آل این است که چنین محاکماتی در پیشگاه دادگاه‌های مستقل و بی‌طرف در ایران آینده و دموکراتیک باشد نه در دادگاه بین‌المللی جنایی لاهه، از اینرو می‌توانیم ادعا کنیم مالک گذشته خود هستیم و توانایی برای اجرای عدالت را داریم.

ورای آن، رئیس‌جهمور آینده که به طور دموکراتیک انتخاب شده، شاید زنی و زندانی سیاسی سابق و قربانی شکنجه باشد (مانند دیلما راسف رئیس‌جمهور برزیل، که در دهه ۱۹۸۰ توسط حکومت نظامی مورد آزار قرار گرفت پیش از آنکه جایی در مراتب عالی کشورش برای خود فرض کند)، شاید یک رئیس دولت در آینده از مردم ایران به خاطر جنایت‌های گذشته عذرخواهی کند و یک دوره آشتی را آغاز کند.

شاید او به خاوران برود و گل بر سر مزار قربانیان گمنام بگذارد و به التیام ملی کمک کند. شاید بالاخره اوین را ببندد و آن را تبدیل به موزه کند مانند آشویتس در لهستان یا تول اسلنگ در کامبوج جایی که خمرهای سرخ هزاران نفر را شکنجه کردند.

روشی که ما طبق آن با گذشته رویرو می‌شویم، تعیین‌کننده نوع آینده‌ای است که ما برای ملت بسیار رنجدیده خود می‌سازیم. روند التیام‌بخشی و آشتی ملی با نشان دادن حقیقت تاریخی بی‌عدالتی‌های گذشته به عنوان بنیادی برای گفت و گو میان ایرانیان آغاز می‌شود در رابطه با اینکه معنی شهروند این ملت بزرگ بودن چیست؛ اینکه انسان ارزش احترام و منزلت دارد، چه معنا دارد.

تنها آن وقت، ایران به عزت و عظمت می‌رسد که به درستی مستحق رهبری میان ملل دیگر است. تا زمانی که ما خشونت گسترده‌ای را علیه شهروندان خود اعمال می‌کنیم، تا زمانی که ما به ایدئولوژی‌ها و باورهای سیاسی اجازه می‌دهیم که مویدِ تخطی از حقوق بشر باشند، هرگز نمی‌توانیم مدعی جایگاه خود در تاریخ باشیم.

عدالت هم دربرگیرنده قربانی است هم مقصر: مایی که برای فردایی بهتر مبارزه می‌کنیم باید نگاهی فراسوی انتقام داشته باشیم، ورای خشمی کور برای عدالت آزادی‌بخش که حتی از نیروهای بسیج که برادران و خواهران ما را می‌زنند، دعوت کنیم تا به میز ندامت و برادری بیایند تا انسانیت آنها نیز احیاء شود.

روبه‌روشدن با گذشته برای ساختن آینده‌ بهتر ایران