نوشته فیروزه محمودی، مدیر اتحاد برای ایران
وقتی ۱۶ ساله بودم، به همراه خواهر و مادرم به دیدن خاله‌ام در کرمان رفتیم. شهری در جنوب ایران که مادرم اهل آنجا بود. بعد از ظهر روزی گرم، وقتی در خیابان‌ها مشغول قدم زدن بودم، متوجه شدم که روسری‌ام پشت گردنم افتاده است. به سرعت آنرا برداشتم و روی سرم کشیدم و برگشتم. مدت کوتاهی پس از آن دو مرد یونفورم‌پوش را دیدم که به سمت من می‌آمدند. قلبم شروع به تپیدن کرد. می‌دانستم که آنها مامورین کمیته هستند و برای بازداشت من آماده‌اند.
هر سال میلیون‌ها زن و تعداد زیادی مرد ایرانی توسط گشت ارشاد بازداشت می‌شوند. بنا بر آمار رسمی، در سال ۲۰۱۳ بیشت از سه میلیون زن توسط گشت ارشاد در خیابان‌ها متوقف شدند، چند صدهزار زن بازداشت شدند و بیش از ۱۸۰۰۰ نفر از آنها محکوم شدند. مرسوم‌ترین مجازات برای حجاب ناکامل شلاق، حبس و جریمه، علاوه بر تحقیر شدن در انظار عمومی است. اما زنان ایرانی با این وضعیت مبارزه می‌کنند.
در دهه گذشته روسری‌ها شل‌تر، مانتوها تنگ‌تر و طرح‌دارتر و شجاعانه‌تر شده‌اند. آزادی یواشکی زنان در ایران، یک کمپین آنلاین که توسط خبرنگاری به نام مسیح علی‌نژاد راه اندازی شده‌است، عکس زنان ایرانی‌ای را منتشر می‌کند که در مکان‌های عمومی و به دور از چشمان کنجکاو گشت ارشاد به شکلی “یواشکی” روسری‌هایشان را برای لحظه‌ای برمی‌دارند تا لحظه‌ای از آزادی لذت ببرند.
فناوری‌های خلاق و مختل‌کننده نیز بازی را به نفع زنان ایرانی تغییر می‌دهند. گرشاد یک اپلیکیشن تلفن همراه است که فوریه گذشته راه‌اندازی شد. این اپلیکیشن به کاربران، محل توقف گشت ارشاد را اعلام می‌کند و بدین وسیله به آنها کمک می‌کند بازداشت نشوند. این اپلیکیشن که به زنان ایرانی که مرتبا در خیابان‌ها توسط گشت ارشاد به خاطر رعایت نکردن حجاب متوقف می‌شوند، کمک بزرگی می‌کند، از زمان راه افتادنش تا کنون بیش از ۵۰۰۰۰ بار دانلود شده‌است.
فضای مجازی برای میلیون‌ها ایرانی یک پناهنگاه است. جایی که می‌توانند بدون ریسک مجازات افکار، عقاید و خواسته‌هایشان را بیان کنند. ۶۵ درصد خانه‌ها در ایران دسترسی به اینترنت دارند. تقریبا همان نسبتی که در آمریکا وجود دارد. علاوه بر آن، دست‌کم نیمی از ۸۰ میلیون ایرانی از تلفن‌های هوشمند استفاده می‌کنند و هر ماه یک میلیون تلفن هوشمند به این میزان اضافه می‌شود. تخمین زده می‌شود که دست‌کم ۲۰ میلیون ایرانی به اینترنت با سرعت 3G دسترسی دارند.
گسترش استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند به اندازه‌ای بوده‌است که در برخی مناطق دور کشور مردم از داشتن یک کامپیوتر شخصی و ایمیل صرف نظر می‌کنند و برای اولین بار از طریق تلفن همراه هوشمند و شبکه‌های اجتماعی از اینترنت استفاده می‌کنند. فن‌آوری به آنها اجازه می‌دهد شبکه‌هایی برای بیان عقایدشان و هم‌کاری بوجود بیاورند.
در پاسخ به توجه روزافزون به ارتباطات دیجیتال، جمهوری اسلامی ایران تلاش‌های بسیاری برای کنترل دسترسی به اینترنت انجام می‌دهد. ایران یکی از سخت‌گیرترین دولت‌های جهان در زمینه فیلترینگ است و میلیون‌ها وبسایت را فیلتر کرده‌است. اما همانطور که حکومت ایران از ابزارهای جدید برای محدود کردن دسترسی مردم استفاده می‌کند، مردم نیز از روش‌های جدید برای دور زدن فیلترینگ استفاده می‌کنند.
می‌توان گفت ایرانیان به طور متوسط بیشتر از آمریکایی‌ها علاقه‌مند به فناوری هستند. ایرانیان مجبورند روش‌های دور زدن مختلف مانند استفاده از پروکسی‌ها را به کار ببرند تا به شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر دسترسی پیدا کنند. آنها مدافعان باهوش و پیگیر حقوق شهروندی هستند و فعالیت‌های آنان تاکنون منجر به آزادی چند زندانی سیاسی شده‌است. در یکی از موارد اخیر ایرانیان از قدرت شبکه‌های اجتماعی برای آگاهی بخشی در مورد وضعیت یک دانشمند ایرانی که به شکلی غیرعادلانه بیش از پنج سال است در حبس به سر می‌برد، استفاده کردند. کمپین آنها مقامات ایران را مجبور کرد امید کوکبی را آزاد کنند.
ایرانیان هیچگاه اینچنین به جهان اطراف‌شان متصل نبوده‌اند و مانند هر چیز دیگری که سخت به دست می‌آید، ایرانیان دسترسی به اینترنت و فرصت‌هایی که این دسترسی به وجود می‌آورد را جدی می‌گیرند. به همین خاطر است که فعالانی مانند من معتقدند فن‌آوری به عنوان ابزاری برای محافظت از آزادی‌های مدنی آینده روشنی در ایران دارد.
اتحاد برای ایران یک موسسه غیرانتفاعی مستقل است که در سال ۲۰۰۹ توسط من تاسسیس شد. این سازمان در تلاش برای راه‌اندازی فن‌آوری‌هایی است که می‌توان از آنها برای دفاع از مردم ایران استفاده کرد. پروژه ایران کوباتور ما، مهندسین نرم‌‌افزار را به فعالین و شخصیت‌های مهم فکری ایرانی متصل می‌کند تا بتوانند اپلیکیشن‌های موبایلی که می‌توانند کفه ترازو را به سمت بهبود آزادی‌های مدنی در ایران جابه‌جا کنند، به وجود بیاورند.
ما از طریق برگزاری یک مسابقه در حال شناسایی راه‌حل‌های نوین و گروه‌هایی که می‌توانند آن را عملی کنند، هستیم. ما منابع مالی و فنی لازم را در اختیارشان قرار می‌دهیم تا بتوانند پروژه‌هایشان را به واقعیت تبدیل کنند. ایران کوباتور می‌تواند کاری را که برای فعالین داخل ایران به شدت خطرناک است، انجام دهد. بسیاری از فعالین شناخته‌شده ایرانی برای انجام کارهایی بسیار کوچک‌تر از اهداف مدنظر ایران کوباتور سال‌ها پشت میله‌های زندان مانده‌‌اند. ما طرح‌های راه‌اندازی اپلیکشین‌هایی دریافت کرده‌ایم، که شفافیت انتخاباتی را بهبود می دهند، به قربانیان خشونت خانگی کمک می‌کنند و از حقوق اقلیت‌های قومی دفاع می‌کنند.
هدف تمامی این اپلیکیشن‌ها قدرت‌بخشی به مردم ایران است. تکنولوژی به ما بیش از همیشه این امید را می‌دهد که می‌توانیم پیشرفت‌های قابل توجهی بکنیم.