۲۸ مه، روز جهانی بهداشت و سلامت قاعدگی (پریود) است؛ مناسبتی برای شکستن تابوی پریود، افزایش آگاهی عمومی، و مطالبه‌گری برای دسترسی برابر به امکانات بهداشتی. در حالی که در بسیاری از نقاط جهان این مناسبت به فرصتی برای توانمندسازی زنان و دختران تبدیل شده، در ایران همچنان با چالش‌هایی عمیق فرهنگی، آموزشی و ساختاری مواجه هستیم.
در ایران، پریود همچنان موضوعی «شرم‌آور» و «خصوصی» تلقی می‌شود. دختران اغلب بدون آموزش کافی وارد دوران پریود می‌شوند و بسیاری از خانواده‌ها، مدارس، و رسانه‌ها از پرداختن شفاف به این موضوع خودداری می‌کنند. این تابو باعث شده که پریود نه تنها در گفتمان عمومی جایی نداشته باشد، بلکه تجربه‌ای همراه با خجالت، ترس و سردرگمی برای بسیاری از دختران نوجوان باشد.
نابرابری در دسترسی به محصولات بهداشتی
افزایش قیمت نوار بهداشتی و سایر محصولات مرتبط در سال‌های اخیر، پریود را برای بسیاری از زنان در ایران به یک «هزینه اضافی» تبدیل کرده است. در برخی مناطق محروم، زنان و دختران به دلیل فقر، به استفاده از پارچه یا وسایل غیربهداشتی روی می‌آورند که خطر عفونت، مشکلات باروری و سایر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. این در حالی است که هیچ برنامه حمایتی سراسری برای تامین رایگان یا یارانه‌ای محصولات بهداشتی پریود در کشور وجود ندارد.
مدرسه، آموزش و اطلاعات ناکافی
آموزش بهداشت پریود در مدارس ایران بسیار محدود، بدون برنامه و اغلب شرم‌آمیز است. کتاب‌های درسی در ارائه اطلاعات علمی و روانی در مورد قاعدگی ضعیف عمل می‌کنند و معلمان نیز در مواجهه با این موضوع اغلب از پاسخ‌گویی دقیق پرهیز می‌کنند. این خلأ اطلاعاتی می‌تواند منجر به اضطراب، باورهای غلط و آسیب‌های جسمی و روانی در بلندمدت شود.
تبعیض ساختاری و قانونی
در سطح ساختاری نیز، قوانین و سیاست‌های کشور به گونه‌ای تنظیم نشده‌اند که پریود را به عنوان یک واقعیت زیستی و اجتماعی به رسمیت بشناسند. نه در محیط‌های کاری تمهیدات لازم برای زنان در دوران پریود در نظر گرفته می‌شود، نه در زندان‌ها امکانات اولیه‌ای برای بهداشت پریود فراهم است. این تبعیض ساختاری یکی از نمودهای آشکار نادیده‌انگاری حقوق جنسی و باروری زنان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی است. روز جهانی بهداشت پریود فرصتی است برای مطالبه‌گری، آگاهی‌بخشی و ایجاد تغییر. در ایران، شکستن سکوت در مورد پریود، ارائه آموزش جامع، تأمین محصولات بهداشتی برای اقشار آسیب‌پذیر، و اصلاح سیاست‌های تبعیض‌آمیز، گام‌هایی ضروری برای تحقق عدالت جنسیتی در این حوزه‌اند. پریود نه شرم است، نه تابو؛ بلکه بخشی طبیعی از زندگی است که باید با احترام، آگاهی و حمایت با آن برخورد شود.