دهه ۱۳۷۰ شمسی یکی از دوره‌های پرتلاطم در تاریخ معاصر ایران است که با افزایش نارضایتی عمومی ناشی از مشکلات اقتصادی، فشارهای اجتماعی و سرکوب سیاسی همراه بود. این دهه شاهد سلسله‌ای از اعتراضات پراکنده در شهرهای مختلف کشور بود که هرکدام از دلایل خاصی برآمده و واکنش‌های متفاوتی از سوی حکومت در پی داشت. در ادامه، به مهم‌ترین اعتراضات شهری این دهه می‌پردازیم.
مشهد – اعتراضات ۱۳۷۱ در منطقه کوی طلاب
در فروردین ۱۳۷۱، مردم منطقه کوی طلاب مشهد در اعتراض به تخریب خانه‌های مسکونی‌شان توسط شهرداری، دست به تجمع زدند. این خانه‌ها در زمینی ساخته شده بودند که مالکیت آن مورد مناقشه بود. با آغاز عملیات تخریب، ساکنان خشمگین به خیابان آمدند. اعتراض‌ها به‌سرعت گسترش یافت و منجر به درگیری با نیروهای انتظامی شد. در نتیجه، اموال عمومی تخریب و چند خودرو به آتش کشیده شد. حکومت با استقرار نیروهای ویژه، اعتراضات را سرکوب کرد و تعدادی از معترضان بازداشت شدند.
اسلام‌شهر – اعتراضات فروردین ۱۳۷۴
در فروردین ۱۳۷۴، افزایش ناگهانی کرایه تاکسی‌ها جرقه‌ی اعتراضات گسترده‌ای را در اسلام‌شهر زد. معترضان با شعارهای تند علیه گرانی و وضعیت اقتصادی به خیابان آمدند و اعتراض به‌سرعت به خشونت کشیده شد. مردم اتوبوس‌ها را متوقف و جاده‌های منتهی به تهران را بستند. نیروهای امنیتی با شلیک گلوله سعی در پراکنده کردن جمعیت داشتند. طبق گزارش‌های غیررسمی، چندین نفر کشته و ده‌ها تن زخمی و بازداشت شدند.
قزوین – اعتراضات مرداد ۱۳۷۳
در مرداد ۱۳۷۳، پس از آنکه طرح جداسازی بخشی از استان قزوین و الحاق آن به استان زنجان مطرح شد، مردم قزوین به این تصمیم معترض شدند. تظاهرات آرام آغاز شد اما به‌سرعت به ناآرامی‌هایی در سطح شهر انجامید. مردم به برخی ساختمان‌های دولتی حمله کردند و خساراتی به اموال عمومی وارد شد. حکومت برای کنترل وضعیت، نیروهای نظامی وارد شهر کرد و وضعیت امنیتی برقرار شد.
مشهد – اعتراضات ۱۳۷۴
در سال ۱۳۷۴ نیز مشهد بار دیگر صحنه اعتراضات بود. این بار مردم به سیاست‌های اقتصادی دولت و فساد در توزیع کالاهای اساسی معترض بودند. اعتراضات که در ابتدا با تجمع‌های کوچک همراه بود، با ورود نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد. این ناآرامی‌ها چند روز ادامه داشت و در نهایت با بازداشت گسترده و اعمال محدودیت‌های شدید امنیتی پایان یافت.
اعتراضات دهه ۱۳۷۰ نشان دادند که نارضایتی‌های مردم از مشکلات اقتصادی، تصمیمات ناعادلانه و سرکوب سیاسی، به‌صورت ناگهانی و گسترده بروز می‌کنند. هرچند این اعتراضات سازمان‌یافته نبودند، اما نشانه‌ای روشن از خشم فروخورده‌ی جامعه بودند؛ خشم‌هایی که با سرکوب خاموش شدند اما از بین نرفتند، و بعدها در جنبش‌های اعتراضی بزرگ‌تر بروز یافتند.